Od czego zależy? Kiedy stosować różne jej rodzaje?
W telegraficznym skrócie - kamerę możemy ustawić na dwa sposoby.
Albo ustawimy jej wysokość bardzo starannie, albo ustawimy ją tak, by wygodnie było nam patrzeć przez wizjer.
Osoby stawiające na drugie rozwiązanie unikną bolesnych problemów z kręgosłupem, ale ich film będzie, niestety, pozostawiał wiele do życzenia.
Wielu początkujących operatorów stara się dobrać wysokość kamery intuicyjnie. Zazwyczaj jest to dobre podejście, natomiast dobrze jest poznać kilka prostych zasad i operować perspektywą w świadomy sposób.
Dobrze dobrana wysokość kamery wpływa na artystyczne, dramaturgiczne i psychologiczne aspekty opowiadanej historii. Dzięki temu możemy w bardziej świadomy sposób wzbudzić u widzów emocjonalne zaangażowanie w stworzony film.
Perspektywa normalna
Jest to filmowanie obiektów z wysokości oczu przeciętnego widza, czyli około 170cm. Tak kręcone ujęcia zwykle są mniej interesujące od ujęć kręconych z góry lub z dołu, ale zastosowanie tej techniki czasem jest konieczne.
Kiedy jej używamy?
- Podczas filmowania architektury, by linie budynków wyglądały realistycznie, dobrze jest je filmować z wysokości oczu. Dzięki temu unikniemy zniekształceń a linie w kadrze zostaną równoległe.
- Gdy filmujemy akcję z punktu widzenia zewnętrznego obserwatora i chcemy ją pokazać w obiektywny sposób, tutaj również sprawdzi się ustawienie kamery na wysokości przeciętnego wzrostu widza.
- Kiedy filmujemy aktora, który patrzy prosto w obiektyw, powinniśmy ustawić kamerę na wysokości jego oczu. Gdybyśmy w tej sytuacji ustawili kamerę wyżej lub niżej, nawiązany kontakt z widzem stałby się nienaturalny.
- Zbliżenia na aktora też powinno się filmować na wysokości jego oczu, ale możemy delikatnie obniżyć lub podnieść kamerę, tak, by postać wypadła korzystniej.
- Jeżeli aktor ma zadarty lub szeroki nos - lepiej będzie wyglądał gdy nagramy go z niego podniesionego ustawienia kamery, natomiast gdy chcemy nadać charakteru podbródkowi - powinniśmy kamerę ustawić nieco od dołu. Również ten sposób ustawienia sprawdzi się filmując mężczyzn, którzy filmowani delikatnie od dołu wydają się bardziej męscy. Należy tutaj pamiętać, by różnice w wysokościach kamery były nieznaczne, a wręcz niezauważalne dla widza.
- Kiedy filmujemy z wysokości oczu aktora, który z pozycji stojącej siada na krześle, to również powinniśmy obniżyć kamerę. Gdy tego nie zrobimy - będziemy filmować go pokazując jego czubek głowy, co nie wygląda korzystnie.
Perspektywa normalna ma wiele zastosowań. Często jest wykorzystywana przy filmach edukacyjnych, w których chcemy wiernie pokazać obiekty w kadrze bez dodatkowych zniekształceń. Należy jednak pamiętać, że ujęć tego typu nie powinno być zbyt dużo w filmie - gdyż straci on na atrakcyjności.
Perspektywa ptasia
Jest to filmowanie obiektów z góry. Warto tutaj zaznaczyć, że wysokość kamery jest względna - więc nieważne czy filmujemy z drona na dużej wysokości, czy laptopa położonego na stole z góry. Jeżeli obiektyw patrzy w dół - to jest to perspektywa ptasia.
Kiedy jej używamy?
- Z perspektywy ptasiej dobrze wyglądają obiekty geometryczne takie jak lotnisko, baza wojskowa, kompleks przemysłowy, osiedle, miasto, teren budowy, ogrody, pole golfowe, obiekty układające się w jakiś wzór. Dodatkowo, kiedy filmujemy z góry, dużo łatwiej pokryć cały kadr w głębi ostrości, niż kiedy byśmy filmowali z perspektywy normalnej.
- Perspektywa ptasia wpływa też na odbiór emocjonalny, dramaturgiczny filmu. Kiedy podniesiemy kamerę, widzowie poczują "przewagę" nad daną sceną. Przykładowo - jeśli chcemy dodatkowo zaakcentować aktora przygnębionego, przegranego, stającego się ofiarą, będącego na niższej pozycji, pozbawionego znaczenia - możemy nagrać go z góry.
- Warto jeszcze zwrócić uwagę na to, że filmowanie z góry spowalnia ruch (obiekty mocno oddalone sprawiają wrażenie wolniej poruszających się, jak np. samolot). Dlatego nie jest zalecane filmowanie z góry szybkich akcji. Przykładowo - wyścig samochodowy straci na atrakcyjności.
Warto korzystać z perspektywy ptasiej, zwłaszcza, że teraz stało się to o wiele prostsze niż kiedyś. Wystarczy użyć drona, a dzięki temu nasz materiał stanie się dużo bardziej różnorodny, mniej nudny, a poza tym - jest ona bardzo pomocna do ustanowienia miejsca akcji w filmie.
Perspektywa żabia
Jest to filmowanie od dołu. Analogicznie, jak przy perspektywie ptasiej chodzi tu o to, że obiektyw "patrzy w górę".
Kiedy jej używamy?
- Możemy jej użyć, gdy chcemy u widza wywołać uczucie lęku, przytłoczenia, niepewności. Przykładowo - jeśli użyjemy jej do sfilmowania aktora, będziemy mogli zaznaczyć jego dominującą pozycję (sędziego, prezydenta).
- Natomiast filmując architekturę kościelną tym sposobem wzbudzimy u widza uczucie pokory, uniżenia, pokazując symbole z niskiej pozycji.
- Perspektywa żabia przydaje się też do wzmocnienia siły kompozycji. Obiekty takie jak wieżowce, góry, drzewa filmowane od dołu wydają się jeszcze większe. Jeśli się zastanawiasz co z liniami, które są krzywe i zbiegają się ku górze - to spokojnie. Widzowie są przyzwyczajeni do takiego przedstawiania wysokich obiektów i nie zwracają aż tak na to uwagi.
- Dodatkowo, dzięki filmowaniu z dołu, możemy obniżyć horyzont jak i wyeliminować niechciane tło, dzięki czemu możemy nagrać aktora na tle nieba w dwóch różnych lokalizacjach (gdyby zaszła taka konieczność) i zmontować ujęcie.
Filmowanie z perspektywy żabiej daje duży potencjał na stworzenie ciekawych ujęć. Należy jednak uważać przy filmowaniu aktorów, by kadrując ich z bliska, od dołu, nie używać zbyt szerokokątnego obiektywu. Taki obiektyw ich "rozciągnie" u dołu, natomiast u góry "zwęzi" - przez co mogą wyglądać karykaturalnie.