Powszechny stereotyp, który nie bierze się znikąd, mówi o problemie w komunikacji pomiędzy programistami i szeroko rozumianym gronem osób nietechnicznych. W efekcie wyzwania związane z przepływem informacji wpływają negatywnie nie tylko na ogólną efektywność biznesową ale również na satysfakcję z pracy.
Mało tego, skuteczna komunikacja z osobami biznesowymi to umiejętność, która z pewnością wyróżni Cię na rynku pracy.
W czym tkwi problem?
W tym że komunikacja sama w sobie jest trudna. Każdy człowiek nieco inaczej postrzega rzeczywistość, inaczej ją interpretuje i opisuje.
W trakcie interakcji z innymi próbujemy przekazać im naszą perspektywę, i ona również jest poddawana interpretacji oraz szeregowi "filtrów" wynikających ze sposobu postrzegania rzeczywistości przez drugą stronę.
Dochodzi tutaj do przynajmniej podwójnego zakrzywienia rzeczywistego obrazu.
Jeżeli dołożymy do tego kolejne bariery, takie jak np. złożony temat, duże emocje czy ograniczony czas, widzimy że sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej. W takiej sytuacji nasza komunikacja powinna dążyć do upraszczania oraz powinna być poddawana odpowiedniej weryfikacji.
Przekładając to na działanie: mów w prosty, zrozumiały sposób.
Ważne: Rozmowa biznesowa zwykle NIE JEST miejscem do pokazania szczegółów swoich umiejętności, pomimo tego że jest to naturalna tendencja ludzi, do tego aby po prostu wypadać dobrze w oczach innych. W praktyce jest odwrotnie.
Jak mówić prosto o rzeczach trudnych?
Kojarzysz Google Earth oraz możliwość powiększania i pomniejszania mapy? W trakcie rozmowy biznesowej poruszaj się w trybie "zoom out".
I teraz spójrz na zdanie powyżej. Użyłem tutaj analogii którą zna praktycznie każdy. Ona sama sprawiła że zapewne zobaczyłeś w głowie obraz kuli ziemskiej. A tryb "zoom out" w prosty sposób pokazał Ci o co mi chodzi.
Drugą kwestią jest fakt, że unikam tutaj skomplikowanych słów. Celowo użyłem powyżej słowa "analogia", ponieważ jak ponownie przeczytasz dwa powyższe akapity, zauważysz że to właśnie ono wyróżnia się na tle reszty, nawet jeżeli ono samo jest Ci doskonale znane.
No i ostatni przykład. Spójrz na zdanie powyżej. Jest wielokrotnie złożone a jego zrozumienie wymaga większej uwagi. Tego również warto unikać.
Podsumowując:
- Panuj nad swoim ego. Miejsce do pokazania swoich kompetencji jest w akcji.
- Poruszaj się na ogólnym poziomie tak długo jak to możliwe.
- Używaj prostych słów.
- Używaj prostych analogii i porównań.
- Unikaj wielokrotnie złożonych zdań.
- Nie wszystko musisz tłumaczyć. Wystarczy że Ty wiesz.
Co ma do tego empatia?
Chriss Voss - były agent FBI specjalizujący się w negocjacjach z terrorystami i porywaczami, uważa że Empatia jest jednym z najważniejszych narzędzi skutecznej komunikacji. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej, zachęcam do przeczytania jego książki Never Split the Difference.
Tylko dlaczego empatia jest tak ważna i dlaczego nawiązuję tutaj do negocjacji z terrorystami?
Ponieważ niemal każda rozmowa biznesowa to rodzaj negocjacji. Czasem stawką są pieniądze a czasem po prostu przekonanie do swojej racji (btw. dodam tylko. że celem takich rozmów powinno być dojście do prawdy. Więcej przeczytasz w książce Principles ~ Ray Dalio).
Natomiast w kwestii empatii, chodzi tutaj o to aby możliwie jak najlepiej móc zrozumieć perspektywę drugiej osoby. Z tej perspektywy wynika zrozumienie, które ułatwi nam przekazanie myśli oraz zrealizowanie celów rozmowy.
Empatia a w zasadzie jej elementy, to umiejętność którą można rozwijać. Fundamentem jednak są zawsze szczere chęci i świadomość tego że po drugiej stronie jest osoba, która chce być akceptowana i zrozumiana.
Przekładając to na konkretny przykład: czasem ktoś próbuje wywierać na nas presję lub jest wobec nas agresywny ale nie ma to nic wspólnego z jego stosunkiem do nas, tylko z tym jak on sam został potraktowany. Nikogo tutaj nie usprawiedliwiam. Chodzi o to że znając motywy stojące za określonym zachowaniem, jesteśmy w stanie lepiej dostosować naszą reakcję.
Co mają do tego nasze myśli?
Nasze myśli a w zasadzie styl myślenia odgrywa kluczową rolę w komunikacji. Mianowicie nasz domyślny tryb jest nieco inny od osób "biznesowych". Sam wielokrotnie doświadczyłem tego będąc członkiem niezliczonych spotkań sprzedażowych czy rozmów z inwestorami.
Na ten temat mógłbym napisać dobrą książkę, ale przekażę Ci teraz esencję tego, co mam na myśli.
Podczas rozmowy biznesowej niemal zawsze są jakieś cele rozmowy a ona sama polega na tym, aby znaleźć najbardziej optymalne rozwiązanie. Czyli w teorii jest tu sporo analogii do rozwiązywania problemów programistycznych. Ale to tylko teoria.
W praktyce rozmowy biznesowe toczą się na innym poziomie ogólności oraz niemal zawsze uwzględniają bardzo szeroki kontekst. Rzadko kiedy ważne są tutaj detale poza jednym wyjątkiem: zagrożeń biznesowych.
Nigdy nie stosuj narracji "tego nie da się zrobić". Zrobić da się wszystko, pytanie tylko jakim kosztem i czy ma to uzasadnienie biznesowe.
Podsumowując: poruszaj się na ogólnym poziomie w trakcie dyskusji. Uwzględniaj szeroką perspektywę przy jednoczesnym zachowaniu uwagi na pewne detale, które widzisz tylko Ty. Ich wyłapanie oraz odpowiednia komunikacja sprawią że Twoja obecność zostanie bardzo doceniona. Doświadczyłem tego setki razy.
Dlaczego warto?
Programowanie nigdy nie jest oderwane od reszty biznesu a komunikacja jest niezbędna do tego aby całość działała w odpowiedni sposób.
Rozwijanie umiejętności komunikacji to kontrintuicyjny sposób przeniesienia swoich programistycznych umiejętności na kolejny poziom. Ten kolejny poziom wynika z ogromnej wartości biznesowej płynącej z tego, że będziesz w stanie płynnie poruszać się pomiędzy światem technologii i biznesu. A to w mojej opinii stanowi ogromną przewagę konkurencyjną na rynku pracy oraz otwiera niezwykłe możliwości.
Jak zwykle mam nadzieję, że powyższy wpis poszerzył Twoją perspektywę, zachęcił Cię do myślenia i ulepszania siebie.
